TAHLİL VERMEDEN ÖNCE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
Yapılan testlerden doğru sonuç elde edebilmemiz için burada belirtilenleri bütünüyle
okumanız çok önemlidir. Lütfen aşağıda belirtilen konuları inceleyiniz.
kullanılması birçok Laboratuvar tetkikini etkilemektedir. Kortizol, demir, Vitamin B12,
Folat, PTH ve nötrofil sayımında günlük biyolojik değişkenlik çok belirgin olabilir Bu
nedenle, özellikle bu testler olmak üzere laboratuvar tetkikleri için sabah kan
verilmesi önerilir.
sonrası kısa süreli olarak Laktat, CK, AST, LDH yükselir ve koagulasyon, fibrinoliz,
trombositler aktive olabilir. Bu değişiklikler egzersiz sonlandırıldıktan kısa bir süre
sonra normale döner. Egzersizin uzun süreli etkisi olarak CK, AST, LDH ile bazı
hormonları yükselttiği (plazma testosteronu, androstendion, Luteinizan Hormon)
bilinmektedir. Bu nedenle tetkik için hastane ve sağlık ocağına gelmeden önce ağır
ve zorlayıcı egzersizden kaçınılmalı, kan vermeden önce yarım saat kadar dinlenmiş
olmanız önerilir.
gibi testler için kan örneği 10-12 saatlik açlık sonrası alınmalıdır. Uzamış açlık değişik
oranlarda bilirübin, trigliserid, glukoz düzeylerini değistirmektedir. Et yenmesi plazma
potasyumunu, trigliseridleri ve ALP enzimini yükseltebilir. ALP enzimi ayrıca B ve O
kan grubundakilerde özellikle yağlı yemeklerden 2 saat sonra artıs göstermektedir.
Tüm bunlara ek olarak, yemeklerden sonra kanda artan silomikronlar serum veya
plazmada bulanıklık yaparak ölçüm yapılan metodların yanlış sonuçlar vermesine
neden olabilmektedir. Bazı gıdalar kan ve idrarda test sonuçlarını etkilemektedir.
Yüksek proteinli beslenme serumda üre, amonyak ve ürik asit değerlerini
arttırabilmektedir. Kan lipid paneli, folat, vitamin B12, 25-OH vitamin D, osteokalsin,
magnezyum, GH, PTH testleri için 12 saatlik açlık gerekmektedir. Serotonin ve
katekolamin ölçümleri beslenmeden büyük oranda etkilenmektedir. (Lütfen ilgili
testlere ait uyarıları inceleyiniz!)
Laboratuvarımız tarafından önerilmektedir. Test için kan vermeye gelmeden önceki
gece saat 21:00’den sonra SU HARİÇ HİÇBİR SEY YEMEYİNİZ VE İÇMEYİNİZ!
İhtiyaç duyduğunuz miktarda su alabilirsiniz Laboratuvar testlerimize bir etkisi
olmayacaktır. Bu süre boyunca sigara, çay, kahveden sakınınız.
Yükselmis HDL-C, GGT, ürik asit ve MCV değerleri kronik alkol kullanımı ile ilgili
olabilmektedir.
kortizolü yükselmektedir. Bu hormonlardaki değisiklikler nötrofil, monosit gibi beyaz
kan hücrelerinin sayısını arttırırken, eozinofil hücre sayısını düsürler. Kronik sigara
kullanımı sonucunda, hemoglobin konsantrasyonu, eritrosit (kırmızı kan hücresi),
lökosit (beyaz kan hücreler) sayıları, CEA (karsinoembriyojenik antijen) düzeyleri artıs
göstermektedir.
Kullandığınız ilaçlar hakkında doktorunuzdan bilgi isteyiniz. Düzenli kullandığınız
ilaçlar var ise, doktorunuz almamanızı söylemediği sürece kesinlikle günlük
düzeninizi bozmaksızın ilaçlarınıza devam ediniz. Sizden istenen testleri kullandığınız
ilaçların etkileyip etkilemediğini Laboratuvarımızdan öğrenerek bu konuyu
doktorunuza danışınız.
Bu nedenlerle,
Genel sağlık taraması Laboratuvar tetkikleri için 10-12 saatlik açlık sonrası sabah
kan verilmesi,
Tetkik için gelmeden önce ağır ve zorlayıcı egzersizden kaçınılması, kan
vermeden önce yarım saat kadar dinlenilmesi,
Gece saat 21:00’den sonra SU HARİÇ HİÇBİR ŞEY yenilip içilmemesi,
Düzenli kullanılan ilaçlar var ise kesilmeden önce doktora danışılması , kan verme
sırasında forma not düşülmesi için görevliye bilgi verilmesi önerilir.
Ayrıca kanın hemolizli (kırmızı kan hücrelerinin parçalanmış olması), bulanık (yüksek
silomikron düzeyi) ve ikterik (yüksek biluribin düzeyi) olması laboratuvarımızda
yapılan tüm testlerin ölçümünü etkileyeceğinden sonuçların bu özellikler göz önünde
bulundurularak değerlendirilmesi gerekmektedir.
Kanda lipid (kolesterol, trigliserid, HDL-C, ApoA1, Apo B, LPa) analizi öncesi bilmeniz gerekenler
24 saatlik idrar toplanması
Doktorunuz 24 saatlik idrarda bazı testler istemiş ise idrarın tam ve doğru olarak
toplanmış olması ve tamamlandıktan sonra derhal çalışılacak laboratuvara teslim
edilmesi sonuçların güvenirliğini etkilediğinden aşağıdaki kurallara uyunuz:
24 saatlik idrar toplamaya başlayacağınız sabah uyandıktan sonra ilk
idrarınızı tuvalete boşaltın, saati not edin (örneğin sabah saat 08:00). Bu andan
itibaren tüm idrarınızı gündüz ve gece boyunca, dikkatlice toplama kabına biriktirin.
Ertesi sabahki ilk idrarınızı da (örneğin ertesi sabah saat 08:00'deki idrarınız) toplama
kabına ekleyerek, idrar toplama işlemini tamamlayınız. Bekletmeden laboratuvara
getiriniz.
Cuma ve Cumartesi günleri 24 saatlik idrar toplamayınız.
3-5 litrelik temiz ve kuru bir kap temin ediniz. Su için kullanılan pet şişeler en
uygunudur. Kola, deterjan gibi maddelerin konmuş olduğu kaplar kesinlikle uygun
değildir.
Biriktirme süresince evin en serin yerinde, karanlık bir ortamda tutunuz.
İdrar toplama kabını siyah, ışık geçirmeyen bir poşet içinde getiriniz.
Size önerilen diyet varsa dikkatlice uygulayınız.
Toplanacak idrara koruyucu madde eklenmesi gerekiyor ise lütfen laboratuvardan
temin ediniz.
İdrar toplama sırasında size koruyucu bir madde verildi ise:
Bu maddeler yakıcıdır! Çocuklardan uzak tutunuz.
Elinize temas ederse derhal bol su ile yıkayınız.
Dikkatlice açarak, toplama kabına yavaşça boşaltınız.
Her idrar ilavesinde tüm idrarı karıştırınız.
Birinci idrar toplama kabı dolarsa, başka idrar toplama kabına geçtiğinizde bir
önceki kapta bulunan idrarın yaklaşık yarısını da bu kaba karıştırınız.
0-3 yas çocuklarda idrar toplanması
Üretra (idrarın geldiği delik) etrafını temizleyiniz. Kan alma odasında temin edeceğiniz
idrar toplama torbalarından (ağzı yapışkan kağıt ile kapalı, tek kullanımlık, steril plastik
torbalar) birinin yapışkan bandını açarak üretra etrafına düzgünce yapıştırınız. Torbayı
yerinden oynatmadan çocuk bezi bağlanıp, giysileri giydirilip kendini rahat hissetmesi
temin edilir. Sık sık kontrol edilerek, her seferinde dolu torbadaki idrar yukarıda
bahsedilen kurallar içinde temin edilen saklama kabına eklenerek yeni bir torba takılır.
Lütfen yukarıda belirtilen kuralları dikkatlice okuyarak eksiksiz uygulayınız.
Sürekli kullandığınız ilaçlarınızı kesme konusunda konusunda lütfen doktorunuza
danışınız!
İdrar kültürü
Muayene olunan bölümün hemşirelerinden dezenfektanlı pamuk ve steril idrar kabı
alındıktan sonra dezenfektanlı pamuk ile idrar yapılan bölge temizlenir (kadınlar için
önden arkaya doğru, erkekler için ise ortadan başlayarak kenara doğru çepeçevre bir
kez silmek yeterlidir), dezenfektan kuruduktan veya kuru pamukla kurulandıktan
sonra ilk gelen idrar dışarıya, orta kısmı steril idrar kabı içine ve yine son kısmı
dışarıya atarak "orta akım idrar" verilir. İdrarını tutamayan küçük çocuklara muayene
oldukları bölümde hemşireler yardımcı olmaktadır. Kültür için alınan idrar bir saat
içinde laboratuvara getirilmeli, beklemek zorunda kalınırsa mutlaka buzdolabında
tutulmalıdır.
Püy kültürleri
Doktor tarafından steril taşıyıcı besiyerleri içine veya enjektör / tüp içine alınan
kültürler en kısa sürede laboratuvara ulaştırılmalı, püyün nereden alındığı istek
kağıdında belirtilmelidir.
Vajen ve üretral akıntı, BOS, konjunktiva kültürleri
Örnekleri kültür isteyen doktor tarafından alınan ve steril taşıyıcı besiyerine konan
kültürler en kısa sürede laboratuvara ulaştırılmalıdır.
Sonuçların verilme günleri
İdrar, boğaz, balgam, BAL, kateter kültürleri: Üreme olmamışsa veya normal flora
olarak çıkmış ise alındıktan bir gün sonra, üreme olmuş ise genellikle üç-dört gün içinde.
Dıskı, vajen, üretral akıntı, DTA, burun kültürleri: Normal flora ise iki gün, üreme
olmuş ise dört gün içinde.
Püy, BOS, parasentez, torasentez, perikard sıvısı, eklem sıvısı, konjunktiva, safra,
açlık mide suyu: Üreme olmamış ise iki gün, üreme olmuş ise üç-dört gün içinde.
Mantar kültürü: En geç 15-20 gün içinde.
Anaerob kültür: En erken dört gün en geç üç haftada.
Tüberküloz PCR: 20 gün içinde.
Örnekten yapılan direkt yaymaların inceleme sonuçları: Gün içinde verilmektedir.
Sonuçlarda kullanılan terimler
Normal flora: Alınan örnekte normalde olması gereken mikroorganizmalardan
başka üreme olmadığını göstermektedir.
Patojen bakteri üremedi: Dışkı örneğinde olmaması gereken bakterilerin
üremediğini göstermektedir.
Kontaminasyon: İdrar örneğinin uygun bir şekilde alınmadığını ve gaita ile bulas
olduğunu göstermektedir.
Koloni: Bir bakteriden köken alan bakteri topluluğudur. İdrar kültürleri için koloni
sayısı bildirilmektedir. Bir mililitre idrarda en az 100.000 koloni üremişse idrar yolu
enfeksiyonu olduğu söylenebilir. Ancak tedavi sırasında veya tedavi sonrasında
alınan idrar kültürlerinde bir mililitrede 10.000-100.000 koloni olması da anlamlı kabul
edilmektedir.
Püy: Vücuttaki herhangi bir bölgede bulunan irinli lezyonlar için kullanılmaktadır.
Tüberküloz moleküler tanısı: Tüberküloz basilinin DNA’ sının çoğaltılarak
gösterilmesi temeline dayanmaktadır. Bakterinin ölü veya canlı olması sonucu
etkilememektedir. Pozitif sonuç, örnekte tüberküloz basiline ait DNA’nın varlığını
göstermektedir.
BOS (beyin-omurilik sıvısı): Menenjit düşünüldüğü zaman hastanın doktoru
tarafından alınır.
